Bark to rozbudowany kompleks anatomiczny w ciele człowieka, który składa się z kilku stawów (ramienny, barkowo-obojczykowy, mostkowo-obojczykowy) oraz mięśni. Cechuje go duża, wielokierunkowa ruchomość, a jego głównym zadaniem jest odpowiednie ustawienie kończyny górnej w przestrzeni. Prawidłowe funkcjonowanie barku pozwala na wykonywanie czynności codziennych, zawodowych czy uprawianie sportu. Jednak ze względu na dużą ruchomość i ilość elementów składowych narażony jest na przeciążenie i różnego rodzaju urazy. 

Taping barku to nieinwazyjna, łatwo dostępna metoda, którą możesz wykorzystać do leczenia czy rehabilitacji barku. Odpowiendio stosowana pozwala także chronić bark przed uszkodzeniem, np. podczas uprawiania sportu. Z tego artykułu dowiesz się co dają tejpy na bark i kiedy można je wykorzystać. Znajdziesz także instrukcję, jak wykonać taping barku.

Taping barku czym jest?

Taping barku to powszechnie dostępna, nieinwazyjna i skuteczna metoda fizjoterapeutyczna. Ze względu na szybkie działanie (efekt często widoczny jest od razu po założeniu aplikacji) oraz szerokie możliwości zastosowania jest chętnie stosowany przez fizjoterapeutów, sportowców i trenerów (dlatego tejpy bywają nazywane taśmami sportowymi). Tapy na bark znajdują zastosowanie zarówno w profilaktyce kontuzji, jak i rehabilitacji po urazach, przy dolegliwościach bólowych czy różnorakich schorzeniach kompleksu barkowego. Wśród najczęstszych zastosowań tapingu barku  możemy wyróżnić: zespół bolesnego barku, bark zamrożony, zwichnięcie barku, niestabilność, przeciążenie barku, osłabienie lub naderwanie mięśni (np. naramiennego), uszkodzenie stożka rotatorów czy niedowład po udarze mózgu. 

Tejpy na bark to specjalne taśmy (sztywne lub elastyczne – kinesiology tape i biomechaniczne). Przy odpowiednim naklejeniu oddziałują na tkanki – skórę, powięź, mięśnie, ścięgna. Unoszą je, przesuwają lub stabilizują, dzięki czemu przyspieszają regenerację i wpływają na funkcjonowanie mięśni oraz stawów.W zależności od celu, jaki efekt chcemy uzyskać, możemy zastosować jeden z trzech rodzajów: sztywny, biomechaniczny lub kinesiology taping barku.

Sztywny taping barku

Jak sama nazwa wskazuje, metoda ta wykorzystuje sztywne, nierozciągliwe plastry na bark. Nakleja się je bezpośrednio na skórę lub podkład (piankowy, włókninowy), który wydłuża trwałość aplikacji. 

Sztywny taping wspiera funkcję więzadeł (np. barkowo- obojczykowego i kruczo-obojczykowego), chroni je i umożliwia stabilizację barku (poprzez zbliżenie do siebie łopatki, kości ramiennej i obojczyka). Pozwala ograniczyć pewne ruchy (w częściowym lub pełnym zakresie), a nawet całkowicie usztywnić bark. Dzięki temu tejp na bark umożliwia ustawienie kompleksu (lub jego elementów) w pożądanej pozycji, odciążenie tkanek oraz ich ochronę przed uszkodzeniem.  

Taping medyczny sztywny bardzo często wykorzystywany jest w profilaktyce pierwotnych lub wtórnych kontuzji sportowych. Jest to także jedna z metod tapingu rehabilitacyjnego barku, szczególnie w pierwszej fazie po urazie (np. zwichnięcie barku) czy dla ochrony przy przewlekłej niestabilności, aby utrzymać głowę kości  ramiennej w panewce (stabilizacja barku). Dla mocniejszego wsparcia sztywny taping barku bywa także łączony z tapingiem ramienia.

Wadą sztywnego tapingu jest krótka trwałość aplikacji – dość szybko zaczyna on się odklejać. Sztywny tape stosowany podczas meczu czy treningu (jako profilaktyka kontuzji) powinien zostać zdjęty po jego zakończeniu. W pozostałych przypadkach może być noszony około 1 doby, podczas gdy taśmy elastyczne posłużą nawet przez 5-7 dni. Minusem sztywnego tapingu jest także blokowanie pracy mięśni i stawów oraz ograniczenie ruchu – oczywiście poza sytuacjami, gdzie jest to oczekiwany efekt. Sztywne tapy zapewniają jedynie stabilizację stawu, bez wsparcia pracy i poprawy funkcji.

Kinesiology taping barku

Kinesiotaping, w przeciwieństwie do sztywnej odmiany plastrowania, korzysta z elastycznych taśm kinezjologicznych, które rozciągają się na długość. Wykonane są z bawełnianej, oddychającej tkaniny. Jak naklejać plastry do kinesiotapingu? Na rozciągnięte mięśnie, zazwyczaj obejmując ich przyczepy i brzusiec. 

Działanie taśm kinezjologicznych polega na uniesieniu skóry i powięzi, przez co wpływają na rozluźnienie mięśni i poprawę ukrwienia tkanek. Dzięki temu kinesiology taping barku zmniejsza ból i zwiększa elastyczność mięśni. Kinesiology taping barku wspomaga także rehabilitację – poprzez rozluźnienie zwiększa zakres ruchu i opóźnia zmęczenie mięśni, a dzięki temu pacjent może efektywniej wykonać ćwiczenia. 

Taśmy kinezjologiczne nie wspomagają jednak wykonania ruchu. Cechują się także sztywnym oporem końcowym. Częściowo blokują ruch, co nie zawsze jest pożądanym efektem – np. przy odbudowie zakresu ruchów rotacyjnych. Uzyskana stabilizacja barku jest półsztywna i mniejsza niż w przy sztywnym tapie na bark. 

Kinesiology taping barku polecany jest w szczególności przy:

•  bólu barku, którego przyczyną jest  zwiększone napięcie tkanek (np. przy przeciążeniu czy spastyczności o podłożu neurologicznym), 
• obrzęku i zaburzeniach trofiki skóry (np. po udarze mózgu)
• niewielkiej niestabilności. 

Biomechaniczny tape na bark

Ostatnim, najmłodszym rodzajem jest biomechaniczny taping barku. Efekty jego stosowania zauważysz od razu po naklejeniu. To innowacyjna metoda, która łączy w sobie zalety sztywnych i kinezjologicznych taśm. 

Biomechaniczne plastry na bark Dynamic Tape są wyjątkowo wytrzymałe i elastyczne – rozciągają się we wszystkich kierunkach, w tym do 200% swojej długości początkowej. Cechują się także ogromną sprężystością i brakiem sztywnego oporu końcowego. 

Co to daje? Po pierwsze, dzięki właściwościom sprężystym, biomechaniczna taśma działa jak lina bungee. Dynamic Tape nakleja się na skrócony mięsień. Podczas rozciągania pomaga wyhamowywać ruch (hamowanie ekscentryczne), chroniąc tkanki przed uszkodzeniem. W ten sposób magazynuje energię, którą wykorzystuje, aby zapewnić mięśniom mechaniczne wsparcie i pomóc w wykonaniu ruchu powrotnego. 

https://dynamictape.pl/wp-content/uploads/2018/01/2.mp4?_=1 

Takie działanie jest bardzo ważne, szczególnie, kiedy pacjent ma trudności z samodzielnym wykonaniem danego ruchu czy czynności, np przy uszkodzeniu czy porażeniu mięśni barku i ramienia (np. po udarze mózgu). Dynamic Tape umożliwia również przywrócenie równowagi w stawie przy osłabieniu danego mięśnia (lub mięśni) w wyniku urazu. W ten sposób pozwala pozbyć się bólu i pomaga wykonać ćwiczenia, które pozwolą na odzyskanie sprawności funkcjonalnej.

Biomechaniczna taśma zapewnia elastyczną stabilizację barku oraz ochronę mięśni i więzadeł przed uszkodzeniem. Ponieważ nie ma sztywnego oporu końcowego i rozciąga się we wszystkich kierunkach, to nie blokuje ruchu. Za to wspomaga utrzymanie nad nim kontroli – w pełnym, biomechanicznym zakresie. Dlatego tak dobrze sprawdza się w sporcie, np. przy zamachu do rzutu w piłce ręcznej, serwu w siatkówce czy odbicia piłki w tenisie. 

Dynamic Tape unosi nie tylko skórę i powięź (jak taśmy kinezjologiczne), ale i mięśnie. Umożliwia to jeszcze większe obciążenie, rozluźnienie i odżywienie tkanek.

Zastosowanie tapingu biomechanicznego 

Wszystkie opisane właściwości Dynamic Tape sprawiają, że działa on nie tylko doraźnie (zmniejszenie bólu, stabilizacja barku, ochrona przed uszkodzeniem tkanek, wsparcie mięśni). Wspomaga także usunięcie przyczyny dolegliwości oraz rehabilitację kompleksu i odzyskanie sprawności funkcjonalnej. 

Do zastosowań biomechanicznego tapingu barku zaliczamy:

• profilaktyka urazów sportowych
• zapobieganie przeciążeniom przy pracy fizycznej
• zwichnięcie barku
• przewlekła niestabilności barku
• ból barku (przeciążeniowy)
• tzw. “bark zamrożony” (po unieruchomieniu)
• leczenie urazów mięśni i więzadeł
• osłabienie siły mięśni ramienia i barku (funkcjonalne, pourazowe, o podłożu neurologicznym)
• niedowład spastyczny lub wiotki barku 
• rehabilitacja stożka rotatorów

Tejpy na bark – kiedy naklejać?

Taping barku ma szerokie zastosowanie. Chętnie sięgają po niego sportowcy – zarówno zawodowcy (np. Iga Świątek, Tim Cahill czy siatkarze Assecco Resovia), jak i amatorzy.  Nie tylko pomaga leczyć urazy i przyspiesza powrót do aktywności, ale poprzez odciążenie i zabezpieczenie przed uszkodzeniem pozwala także uniknąć kontuzji. Zdecydowanie lepiej zapobiegać urazom barku, niż je leczyć. Często jest to długotrwały i skomplikowany proces.

Bardzo dobre rezultaty przynoszą tejpy na ból barku. Taping rehabilitacyjny stosuje się także w leczenia przeciążeń, urazów czy schorzeń neurologicznych. Do najczęstszych dolegliwości należą: zespół bolesnego barku, zwichnięcie barku, uszkodzenie mięśni (np. stożka rotatorów), stan zapalny stawu, przeciążenie barku, niestabilność, bark zamrożony czy porażenie po udarze mózgu.  

Czy tejpy na bark pomagają?

Taping barku to skuteczna metoda, która przynosi szybkie, często natychmiastowe efekty. Jednak aby był skuteczny, konieczny jest dobór odpowiednich taśm oraz aplikacji.  

Aby taping pomógł na ból barku, osłabienie mięśni, które wchodzą w jego skład czy poprawę funkcji, musi zostać odpowiednio dobrany. Zarówno pod kątem wskazania do aplikacji (np. stabilizacja barku, profilaktyka lub leczenie kontuzji, poprawa funkcji),  jak i objawów, ich lokalizację oraz rodzaju zastosowanego tejpa na bark.

Ważne, aby tapy na bark naklejał wykwalifikowany terapeuta. Zna on bowiem budowę anatomiczną i biomechanikę kompleksu, a także potrafi przeprowadzić odpowiednią diagnostykę. Pozwoli to ustalić lokalizację uszkodzenia oraz przyczynę dolegliwości bólowych i/lub deficytu ruchowego.

Taping barku po udarze

W większości przypadków udar mózgu pozostawia po sobie ślad w postaci porażenia mięśni (o różnym stopniu). Niedowład ten może przybrać postać wiotką (szczególnie przez pierwsze 6 tygodni) lub spastyczną. 

W obu przypadkach taping barku po udarze poprawia ukrwienie i odżywienie mięśni, które z powodu zaburzenia przepływu impulsów nerwowych, nie funkcjonują prawidłowo. 

Przy porażeniu wiotkim taping mięśni barku wspomaga ich pracę, częściowo rekompensując osłabienie. Natomiast w niedowładzie spastycznym taping mięśni barku (np. taping mięśnia naramiennego) umożliwia jego rozluźnienie, tak aby zmniejszyć zmęczenie i umożliwić pełnienie swojej funkcji. Pozwala to na częściowe odzyskanie funkcji ręki (np. uniesienie butelki z wodą do góry)  i/lub ułatwia wykonywanie ćwiczeń, przez co usprawnia i przyspiesza proces rehabilitacji. 

W tapingu po udarze najlepiej sprawdzą się biomechaniczne taśmy. Poprzez odciążenie i zwiększenie ukrwienia poprawiają odżywienie tkanek (w większym stopniu niż taśmy kinezjologiczne). Poza tym zapewniają mięśniom mechaniczne wsparcie podczas ruchu, co wpływa na poprawę funkcji barku i kończyny górnej.

Taping na zwichnięcie barku

Przy zwichnięciu barku głowa kości ramiennej wysuwa się z panewki poza fizjologiczny zakres, najczęściej w kierunku przednim (w stronę klatki piersiowej).  Niejednokrotnie uszkadza przy tym torebkę stawową i przyczepy mięśniowe. Do zwichnięcia zazwyczaj dochodzi w wyniku urazu, np. upadku. Przed wykonaniem tapingu konieczne jest nastawienie barku. 

Głównym celem tapingu po zwichnięciu barku jest ustabilizowanie stawu ramiennego, tak aby zapobiec ponownemu zwichnięciu i dalszemu uszkodzeniu tkanek. Poza tym, taśmy odciążają tkanki i stwarzają warunki do efektywnej regeneracji. 

Przy zwichnięciu, szczególnie masywnym, dobrze sprawdzi się sztywny taping barku. Zapewni on mocną stabilizację barku, wzmocni pracę więzadeł i utrzyma centralizację głowy kości ramiennej w stawie podbarkowym. Pod sztywny tejp na bark możesz zastosować najpierw taśmę kinezjologiczną – przedłuży to trwałość aplikacji.

W dalszym okresie leczenia, kiedy będzie można przejść do ćwiczeń, warto wprowadzić taping biomechaniczny dla wzmocnienia mięśni i zabezpieczenia przed ponownym urazem. 

Niestabilność barku taping

Niestabilność barku spowodowana jest przez powtarzające się zwichnięcia (zazwyczaj wystarczy 2-3 krotne). W wyniku wtórnych uszkodzeń torebka stawowa rozciąga się, a mięśnie i więzadła słabną. Nie są one już w stanie pełnić swojej funkcji ochronnej i skutecznie utrzymać centralizacji głowę kości ramiennej w stawie. Dlatego w końcowej fazie ruchu odwodzenia i rotacji zewnętrznej, nawet bez dodatkowej siły, bark ulega tzw.”nawykowemu” zwichnięciu.

Taping przy niestabilności barku wygląda podobnie jak przy jego zwichnięciu. Ma on przede wszystkim za zadanie centralizację głowy kości ramiennej w stawie podbarkowym, aby zapobiec niestabilności i uszkodzeniu struktur ścięgnistych i mięśniowych (np. stożka rotatorów). Aplikacja może być dodatkowo uzupełniona o taping mięśni barku. 

Do wykonania tapingu przy niestabilności barku, tak jak przy zwichnięciu, również możesz wykorzystać sztywne tapy na podkładzie piankowym lub bandażu samonośnym. Niestety, ich noszenie na dłuższą metę jest niewygodne i ogranicza ruchy.

Alternatywą dla sztywnych plastrów jest biomechaniczny taping. Dzięki dużej wytrzymałości i rozciągliwości taśm Dynamic Tape zapewnia mocne, ale jednocześnie elastyczne wsparcie więzadeł i mięśni (bez ograniczenia ruchu). Jeśli potrzebujesz większego wsparcia, możesz użyć  sztywniejszej taśmy ECO Tape.

Zespół bolesnego barku taping

Zespół bolesnego barku obejmuje różne schorzenie, które w efekcie powodują odczuwanie dolegliwości bólowych w stawie. Może to być np. przeciążenie mięśni, stan zapalny czy sztywność po unieruchomieniu. Taping w zespole bolesnego barku rozluźnia napięte tkanki i poprawia ich odżywienie, dzięki czemu zmniejsza ból i przyspiesza regenerację. 

Taką aplikację możesz wykonać przy pomocy taśm kinezjologicznych. Aby wzmocnić efekt przeciwbólowy i dodatkowo odciążyć stawy i mięśnie (cały kompleks), zastosuj biomechaniczny taping na mięśnie barku. Aplikacja z użyciem Dynamic Tape wspomaga pracę mięśni (przy hamowaniu i ruchach powrotnych), bez ograniczenia zakresu ruchu. Dzięki temu poprawia sprawność funkcjonalną obręczy oraz kończyny górnej  i umożliwia powrót do codziennych czynności. 

Rotatory barku taping

Stożek rotatorów tworzą ścięgna czterech mięśni: mięśni: nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, podłopatkowego i obłego mniejszego. Podstawową jego funkcją jest stabilizacja głowy kości ramiennej w panewce, unoszenie ramienia oraz ruchy obrotowe w stawie (rotacja wewnętrzna i zewnętrzna). Uszkodzenie stożka rotatorów to jedna z najczęstszych dolegliwości barku, szczególnie wśród sportowców. Może mieć charakter nagły (w wyniku urazu) lub przewlekły (długotrwałe przeciążenie, zmiany zwyrodnieniowe).

Co daje taping stożka rotatorów? Otórz likwiduje objawy, czyli ból i ograniczenie ruchomości. W tym celu najlepiej sprawdzi się biomechaniczny taping, który mocno odciąża mięśnie, uelastycznia je i ułatwia ich pracę – w pełnym, biomechanicznym zakresie. Dlatego doskonale sprawdza się w stawie o ruchach w wielu płaszczyznach (tak jak kompleks barkowy).  Dzięki temu umożliwia odzyskania pełnej sprawności funkcjonalnej. Przejmując obciążenia i poprawiając odżywienie tkanek stwarza warunki do regeneracji ścięgien. Zatem nie tylko łagodzi objawy, ale i wspomaga leczenie przyczyny dolegliwości. 

Jak okleić bolący bark?

Nie ma jednej, gotowej aplikacji tapingu na ból barku. To, jak nakleić tejpy na bark, zależy od przyczyny i dokładnej lokalizacji objawów. Przed wykonaniem aplikacji zawsze warto sprawdzić aktualny stan pacjenta, nawet jeśli rozpoznanie zostało już postawione.
Poniżej znajdziesz jedną z najczęściej stosowanych aplikacji na zespół bolesnego barku (przeciążony lub zamrożony bark). Możesz ją wykorzystać przy rozlanym bólu (szczególnie, kiedy nieznana jest przyczyna dolegliwości), dla ogólnego obciążenia barku i kończyny górnej. Aplikacja pozwala także korygować ustawienie łopatki (uniesienie i rotacja).

Jak założyć tejpy na bark? Wykonaj po kolei poniższe kroki.

1. Jak przed każdą aplikację, rozpocznij od oczyszczenia i odtłuszczenia skóry (przedłuży to trwałość). Jeśli występuje na niej owłosienie, należy je usunąć. 
2. Przygotuj taśmy – 2-3 długie pasma (na ok 40-50 cm) Dynamic Tape Black Tattoo 5cm i zaokrąglij rogi (zapobiegnie to odklejaniu tejpa).
3. Ustaw bark i kończynę górną w pozycji, gdzie tylna grupa mięśnie będzie skórócona – ściągnij łopatkę to kręgosłupa i lekko unieś bark.
4. Weź pierwsze pasmo i naklej bazę (bez napięcia) zaraz nad łokciem. Kciukiem przytrzymaj bazę, a drugą ręką naklej dalej rozciągniętą taśmę – wzdłuż mięśnia trójgłowego ramienia przez bark. Zakończ bazą bez napięcia pod obojczykiem i opuść ramię.
5. Bazę drugiego pasma naklej na mięśniu dwugłowym ramienia (bez napięcia). Uzyskaj pozycję skróconą – poleć pacjentowi unieść rękę (przed siebie i w lekkim odwiedzeniu) i bark do góry (możesz lekko podtrzymać rękę pacjenta).  Następnie naklej taśmę (z napięciem) od przodu, na wysokości głowy kości ramiennej, i owiń bark od góry. Przejdź dalej wzdłuż brzegu przyśrodkowego łopatki i zakończ bez napięcia (długa baza).
6. Opcjonalnie – jeśli potrzebujesz większej retrakcji, dodaj horyzontalnie trzecie pasmo. Umieść bazę bez napięcia pod obojczykiem (przy końcu mostkowym), a następnie wprowadź retrakcję barku i łopatki. Naklej taśmę (z napięciem) przez mięsień naramienny i grzebień łopatki. Zakończ za łopatką bazą bez napięcia.

Kurs z tapingu 

Chcesz poznać więcej aplikacji na bark oraz nauczyć się, jak odpowiednio je dobierać i modyfikować do indywidualnych potrzeb pacjenta? Weź udział w certyfikowanym kursie z tapingu biomechanicznego. . Podczas szkolenia poznasz podstawy teoretyczne, a pod okiem instruktora opanujesz praktyczne umiejętności tejpowania. 

Kurs skierowany jest do fizjoterapeutów, lekarzy i studentów tych kierunków. Jest to nowa, innowacyjna metoda, dlatego nie ma znaczenia, czy w dziedzinie tapingu jesteś “nowicjuszem”, czy masz już za sobą inne szkolenie. Z pewnością wyciągniesz z niego masę przydatnych informacji. 

Podsumowanie

Ból i problemy funkcjonalne w obrębie barku mogą być spowodowane wieloma dolegliwościami, zatem niezwykle ważne jest różnicowanie objawów i odpowiednia diagnostyka. Skutecznym sposobem na łagodzenie dolegliwości i zwiększenie efektywności jest taping barku. Może on być wykorzystany w profilaktyce urazów i kontuzji sportowych. Najbardziej wszechstronny rodzaj tejpów to biomechaniczne taśmy, które jednocześnie są elastyczne i zapewniają mocne wsparcie dla mięśni i stawów.