Taping uda to szybki i skuteczny sposób na ból, napięcie, czy naciągnięcie mięśnia czworogłowego uda. Sprawdzi się doskonale przy przeciążeniu (np. po ciężkim treningu) lub w czasie rehabilitacji po urazie, lub kontuzji. To sprawia, że chętnie sięgają po niego zarówno fizjoterapeuci, jak i osoby aktywne fizycznie. Dowiedz się, kiedy warto zastosować taping mięśnia czworogłowego uda i jak go wykonać.

Wprowadzenie do tapingu uda

Anatomia mięśni ud

Na obszar uda składają się trzy grupy mięśni – przednie, tylna i przyśrodkowa (przywodziciele), które otaczają kość udową i przyczepiają się w okolicy sąsiadujących z nimi stawów. Są masywne i zazwyczaj dobrze rozbudowane. Mięśnie ud odpowiadają przede wszystkim za ruchy w kolanie, a także w biodrze, a ich osłabienie prowadzi do zaburzeń w zakresie funkcji i stabilizacji.

Zadaniem przedniej grupy mięśniowej jest wyprost w stawie kolanowym oraz  zgięcie w stawie biodrowym. Najważniejszym mięśniem jest czworogłowy uda, który — jak sama nazwa wskazuje — składa się z czterech części (głów):

• prostej (mięsień prosty uda), 
• bocznej (mięsień obszerny boczny), 
• przyśrodkowej (mięsień obszerny przyśrodkowy),
• pośredniej (mięsień obszerny pośredni).

To jeden z najsilniejszych mięśni w ciele człowieka. W wyniku przeciążenia mięśnia czworogłowego często mamy do czynienia ze wzmożonym napięciem lub przykurczem. Skutkiem tego może być nieprawidłowe ustawienie rzepki lub zmniejszona stabilizacja. Poza tym w skład przedniej grupy uda składa się mięsień krawiecki, który jest najdłuższym mięśniem w ciele człowieka. Pełni on funkcję pomocniczą w zgięciu stawu biodrowego i kolanowego.

Tylna grupa uda (czyli mięśnie kulszowo-goleniowe), pełni rolę antagonistów dla m. czworogłowego i krawieckiego. Odpowiada za odwrotne ruchy, czyli zgięcie w stawie kolanowym i wyprost biodra. Należą do niej: mięsień półbłoniasty, mięsień półścięgnisty i dwugłowy uda.

Z kolei mięśnie grupy przyśrodkowej łączą udo ze spojeniem łonowym. Mięśnie te odpowiadają za przywodzenie w stawie biodrowym, stąd nazywane są przywodzicielami. Pełnią także ważną rolę w utrzymaniu równowagi. 
Mówiąc o anatomii mięśni uda, nie sposób nie wspomnieć także o powięziach w tej okolicy, których prawidłowe uwodnienie i napięcie również są niezbędne do właściwej pracy mięśni. Powięź szeroka obejmuje wszystkie mięśnie uda i przechodzi w powięź podkolanową i goleniowa. Z kolei powięź biodrową, przebijają ważne nerwy i naczynia.

Rola tapingu uda

Taping mięśnia czworogłowego uda ma za zadanie odciążyć osłabione tkanki i przywrócić prawidłowe napięcie. Dzięki temu praktycznie od razu po naklejeniu łagodzi dolegliwości bólowe i obniża napięcie, a także poprawia lokalne krążenie i odżywienie mięśnia. W ten sposób umożliwia jego „odpoczynek” i stwarza optymalne warunki do szybkiej regeneracji.

Poza tym tapowanie uda pozwala zabezpieczyć mięśnie przed dalszym przeciążeniem czy uszkodzeniem. Stosowany jest także profilaktycznie, np. podczas pierwszych treningów po przebytej kontuzji.

Biomechaniczny taping czworogłowego umożliwia także mechaniczne wsparcie podczas ruchu. Oznacza to, że przejmuje na siebie część pracy i ułatwia wyprost kolana, a także poprawia jego stabilizację. 

Mięsień czworogłowy uda – najczęstsze urazy i kontuzje

Jak już wiesz czworogłowy uda to rozbudowany i silny mięsień o złożonej budowie, który pełni ważną funkcję w układzie ruchu. Jest mocno eksploatowany podczas różnych czynności i poruszania się, przez co narażony jest na duży wysiłek i przeciążenia. W efekcie może dojść do urazu lub kontuzji. Poniżej znajdziesz najczęstsze z nich:

Przeciążenie mięśnia czworogłowego uda 

Dolegliwość ta związana jest ze zmęczeniem mięśnia w wyniku wykonania przez niego pracy powyżej możliwości, np. zbyt intensywnego treningu, za długiej wspinaczki, itd. Przeciążenie mięśni uda objawia się bólem, napięciem i osłabieniem siły, co przy dużym nasileniu może wpływać na zaburzenie ich funkcji.

Naciągnięcie mięśnia czworogłowego uda 

To jedna z częstszych kontuzji. Zazwyczaj dochodzi do niej przy gwałtownym wykonaniu ruchu lub gwałtownej zmianie kierunku (np. podczas gry w piłkę nożną). Wśród czynników zwiększających ryzyko wystąpienia naciągnięcia należy wskazać osłabienie mięśnia czworogłowego uda, pełną regenerację po wysiłku, czy brak odpowiedniej rozgrzewki. Na szczęście ta kontuzja zazwyczaj jest niegroźna, a czas rekonwalescencji stosunkowo krótki.

Zerwanie mięśnia czworogłowego uda  

Kolejnym rodzajem kontuzji mięśnia czworogłowego może być jego naderwanie lub zerwanie. Zerwanie mięśnia czworogłowego uda to zdecydowanie poważniejsza kontuzja związana z całkowitym przerwaniem włókien mięśniowych. Zazwyczaj do takiego urazu dochodzi podczas upadku (np. na nartach) czy zderzenia z innym zawodnikiem. Uszkodzony mięsień czworogłowy uda nie jest w stanie prawidłowo pełnić swojej funkcji. Dla przykładu uszkodzenie w dolnej części głowy przyśrodkowej skutkuje zmniejszeniem stabilizacji kolana.
Zarówno do naciągnięcia jak i zerwanie mięśnia czworogłowego uda częściej dochodzi przy jego niedostatecznej regeneracji, osłabieniu, czy długotrwałym zwiększonym napięciu. Kontuzja ta często wymaga zabiegu operacyjnego i zaszycia przerwanego mięśnia. 

Ograniczenia ruchowe wynikające z nieprawidłowego funkcjonowania mięśnia czworogłowego

Do ostatniej grupy najczęstszych dolegliwości związanych z mięśniem czworogłowym uda możemy zaliczyć nieprawidłowości takie jak zwiększone napięcie, przykurcz, osłabienie siły mięśniowej, czy zanik mięśnia (np. po unieruchomieniu). Wszystkie te dysfunkcje sprawiają, że nie jest on w stanie prawidłowo pełnić swoich funkcji, co przekłada się na cały układ ruchu. 
Nadmierne napięcie i skrócenie głowy prostej uda unosi rzepkę, ustawiając ja w nieprawidłowej pozycji. Z kolei przy osłabieniu mięśnia wystąpić może deficyt przy wyproście kolana. W każdej z tych sytuacji dochodzi do zaburzeń biomechaniki ruchu, np. podczas chodu, biegu, czy codziennych czynności. To z kolei może prowadzić do wystąpienia dolegliwości bólowych, obniżenia wyników sportowych, a po dłuższym czasie nawet do uszkodzenia struktur stawowych.

Wskazania do stosowania tapingu mięśnia czworogłowego uda 

Zastanawiasz się, jakie efekty może przynieść taping uda i kto może z niego korzystać? Przeczytaj poniższe sekcje i dowiedz się, czy to dobre rozwiązanie dla Ciebie.

Co daje taping mięśnia czworogłowego uda?

Tejpowanie uda to skuteczna i nieinwazyjna metoda terapeutyczna, które działa 24/h na dobę, przez cały okres naklejenia. W zależności od wskazań może mieć różne działanie. Wśród najczęstszych korzyści, jakie przynosi taping mięśnia czworogłowego uda, wyróżniamy:

• rozluźnienie mięśni i obniżenie napięcia,
• poprawa krążenia i odżywienia tkanek,
• przyspieszenie regeneracji po wysiłku,
• ograniczenie przykurczu,
• złagodzenie bólu,
• redukcja obrzęku po urazie lub operacji,
• odciążenie mięśni, 
• wsparcie funkcjonalne podczas ruchu, 
• zabezpieczenia przed dalszym uszkodzeniem tkanek,
• profilaktyka kontuzji.

Taping mięśnia czworogłowego – dla kogo?

Jak widzisz, taping uda może przynosić różne efekty, przez co jego zastosowanie jest bardzo szerokie. Chętnie sięgają po niego sportowcy po treningu, aby złagodzić dolegliwości związane z przetrenowaniem i przyspieszyć regenerację. Sprawdzi się także przy drobnej kontuzji (takiej jak naciągnięcie mięśnia czworogłowego uda), czy jako wsparcie w rehabilitacji po poważniejszym urazie, czy operacji. Wśród osób aktywnych fizycznie taping mięśnia czworogłowego uda ma także zastosowanie profilaktyczne, gdzie po powrocie do treningów zabezpiecza przed ponownym uszkodzeniem.

Tapy na udo to także pomocne narzędzie w fizjoterapii, gdzie mogą być stosowane jako samodzielna metoda lub element programu rehabilitacji. Odpowiednio naklejony tape łagodzi ból i zabezpiecza przed dalszym uszkodzeniem tkanek. Umożliwia także wsparcie podczas ruchu i regulację napięcia mięśniowego, a przez to poprawę sprawności funkcjonalnej. Z tego względu taping mięśnia czworogłowego polecany jest dla pacjentów ze schorzeniami ortopedycznymi, neurologicznymi lub reumatologicznymi. 

Techniki i rodzaje tapingu

W tapingu mięśnia czworogłowego uda wykorzystać możesz różne rodzaje elastycznego plastrowania. Charakteryzują je zarówno odmienne właściwości taśm, jak i sposób aplikacji, czy działanie. Wybór uzależniony jest od powodu i celu, w jakim chcesz nakleić tape na uda.

Kinesiotaping na czworogłowy uda

Kinesiotaping uda wykonywany jest przy pomocy klasycznej elastycznej taśmy do mięśni (kinesiotape). Plaster ten zazwyczaj wykonany jest z oddychającej bawełny z dodatkiem elastycznych mikrowłókien, dzięki którym rozciąga się na długość do ok. 140%. Po naklejeniu na skórę unosi ją nad powięź, przez co zwiększają przestrzeń między nimi. Wpływa to na lokalną poprawę krążenia i odżywienia tkanek, a przez to przyspieszenie regeneracji, np. po wysiłku. Poprzez takie odciążenie struktur, a także obniżenie napięcia kinezjologiczne taśmy na mięśnie łagodzą dolegliwości bólowe i dyskomfort przy przesileniu czy przetrenowaniu. 

Poza tym kinesiotaping na czworogłowy uda może być pomocny także podczas rekonwalescencji po urazie. Wspomaga redukcję obrzęku (tzw. kinesiotaping limfatyczny), a także umożliwia ograniczenie ruchu w pewnym zakresie, w celu zabezpieczenia tkanki przed dalszym uszkodzeniem. 

Z drugiej strony w pewnych sytuacjach kinesiotaping uda może ograniczać ruchomość w sposób niepożądany. Związane jest to z ograniczoną elastycznością taśmy na mięśnie oraz jej sztywnym oporem końcowym. Dla przykładu, jeśli aplikacja przebiega nie tylko przez mięsień prosty uda, ale i kolano to uniemożliwi ona pełne zgięcie w stawie. Poza tym kinesiotaping na czworogłowy uda wpływa jedynie na regulację napięcia mięśniowego (zmniejszenie lub zwiększenie), ale nie zapewnia wsparcia podczas ruchu.

Taping Biomechaniczny

Innowacyjną metodą jest biomechaniczny taping uda. To zupełnie inne podejście do plastrowania, stanowiące alternatywę dla kinesiotapingu czworogłowego uda. 

Biomechaniczne plastrowanie ukierunkowane jest nie tylko na poprawę odżywienia tkanek i regulację ich napięcia, a przede wszystkim skupia się na zarządzaniu obciążeniem. Plastry podczas ruchu zachowują się jak lina bungee. Podczas rozciągania magazynują energię elastyczną. Następnie po elastycznym odbiciu na końcu przekształcają ją w energię koncentryczną, wykorzystywaną do wykonania ruchu powrotnego. W ten sposób, w zależności od sposobu aplikacji, regulują obciążenie działające na dany mięsień i zapewniają realne wsparcie. Dzięki temu łagodzą dolegliwości bólowe i poprawiają jego funkcję.

Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu unikatowych biomechanicznych taśm na mięśnie Dynamic Tape. Wyróżniają się one wyjątkowymi właściwościami wiskoelastycznymi. Rozciągają się we wszystkich kierunkach (do 220% długości spoczynkowej) i nie mają sztywnego oporu końcowego. Co to oznacza w praktyce? Dzięki temu, mimo, że aplikacja przechodzi przez staw, to nie ogranicza ona zakresu i swobody ruchu.

Jak naklejać tejpy na mięsień czworogłowy uda przy pomocy Dynamic Tape? 

Zainteresowały Cię możliwości Dynamic Tape i chcesz dowiedzieć się, jak wykonać taping uda? Poniżej znajdziesz instrukcje dotyczące przygotowania do wykonania oklejenia oraz przykładową aplikację. 

Przygotowanie do aplikacji na udo

Zanim nakleisz tape na uda, musisz odpowiednio przygotować skórę do zabiegu. W pierwszej kolejności należy pozbyć się owłosienia. Jeśli to możliwe, najlepiej zrobić to dzień wcześniej. Jeśli jednak nie masz takiej możliwości, użyj trymera, tak aby nie podrażnić mieszków włosowych i skóry.

Następnie oczyść tejpowanie okolicę z wszelkich kosmetyków i sebum. Możesz użyć do tego ciepłej wody z mydłem (bez substancji natłuszczających) lub środka do dezynfekcji. Dla zapewnienia jak najlepszej przyczepności taśmy na mięśnie warto także odtłuścić skórę. Gotowe? W takim razie możesz przejść do wykonania aplikacji.

Przykładowa aplikacja tapingu na mięsień czworogłowy uda krok po kroku

Poniższa aplikacja umożliwia odciążenie mięśnia czworogłowego uda i wsparcie jego funkcji podczas wyprostu stawu kolanowego. Będzie ona przydatna m.in. przy przeciążeniu (np. po ciężkim treningu, czy całym dniu pracy w pozycji stojącej). To także pomocne narzędzie, przy tendinopatii więzadła rzepki, podczas rehabilitacji po urazie „czwórki”, czy przy osłabieniu mięśnia po operacji (np. całkowitej endoprotezoplastyce stawu kolanowego, więzadła krzyżowego przedniego, itd.). Polecana jest także profilaktycznie po przebytej kontuzji, gdzie taping mięśnia czworogłowego zapobiega jego ponownemu uszkodzeniu.

Przygotowanie taśmy: 

W zależności od potrzebnej siły wsparcia oraz wzrostu danej osoby i wielkości mięśni możesz wykorzystać taśmę PowerBand lub Dynamic Tape Original Black Tattoo. Przygotuj dwa pasma o długość odpowiadajacej odległości od połowy goleni do środkowej okolicy uda lub lekko powyżej – jedno o szerokości 5 cm, a drugie 7,5 cm. Odetnij taśmy i zaokrąglij rogi.

Wykonanie aplikacji:

1. Ułóż pacjenta w siadzie z kończyną dolna wyprostowaną w stawie kolanowym. 
2. Oderwij papier podkładowy na końcu taśmy (na około 10-15 cm) i naklej bazę bez napięcia w połowie goleni. (nie zaczynaj aplikacji na guzowatości kości piszczelowej). 
3. Przytrzymaj ten punkt zakotwiczenia i zwiększ napięcie, upewniając się, że nie naciągasz skóry. 
4. Następnie stwórz ramię dźwigni, wracając z plastrem do góry. Przyklej taśmę pod kątem, przechodzą przez rzepkę i na około 10-15 cm nad nią.  
5. Ponownie zakotwicz taśmę, aby uniknąć powstania pęcherzy czy nierówności.
6. Na brzuścu mięśniowym wykonaj technikę boxing, aby odciążyć tkanki miękkie. W tym celu jedną dłonią trzymając nowy punkt zakotwiczenia na skórze, a druga ściągnij do siebie tkanki miękkie.
7. Napnij taśmę i naklej na zebrane tkanki, a następnie doklej bazę końcową bez napięcia. . 
8. Następnie możesz zastosować lekki spray z klejem w sprayu pomiędzy warstwami, aby zmaksymalizować przyczepność.
9. Weź szerokie pasmo i powtórz kroki od 2 do 5. 
10. Napnij lekko taśmę i naklejaj ja na poprzednim paśmie, a na końcu przyklej bazę bez napięcia.

Bezpieczeństwo i przeciwwskazania do stosowania tapingu uda

Taping mięśnia czworogłowego uda to bezpieczna i nieinwazyjna metoda, o ile zastosujesz się do pewnych warunków i uwzględnisz przeciwwskazania do jego stosowania. 

Możliwe skutki uboczne

W zdecydowanej większości przypadków (99,99%) odpowiednio naklejony taping uda nie ma skutków ubocznych. Może się jednak zdarzyć, że u danej osoby występuje silna alergia na klej. W takim przypadku po krótkim czasie może pojawić się swędzenie, zaczerwienienie, czy wysypka pod plastrem. W takiej sytuacji należy go natychmiast zdjąć w delikatny sposób. 

Drugim powikłaniem może być podrażnienie lub uszkodzenie naskórka spowodowane nieprawidłowym zdjęciem taśmy do tapingu. Z tego wpisu dowiesz się, jak zrobić to prawidłowo, aby uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości: „Jak ściągać tejpy? Praktyczny poradnik”. 

Bardzo ważny jest także odpowiedni dobór aplikacji i jej prawidłowe wykonanie, które warunkują skuteczność tapingu uda. Z tego względu rekomendowane jest, aby oklejenie wykonywane było przez wykwalifikowanego tarapeutę.

Kiedy nie zaleca się tapingu uda?

U większości pacjentów czy sportowców bez obaw można wykonać taping mięśnia czworogłowego uda. Jest on bezpieczny także u kobiet w ciąży, czy dzieci. Niemniej jednak istnieją pewne sytuacje, w których nie zaleca się stosowania tej metody. Należą do nich przede wszystkim niezagojone rany i uszkodzenia skóry, stany zapalne, czy infekcje w miejscu aplikacji. Z tapingu uda należy również zrezygnować przy łuszczycy czy owrzodzeniu (tylko w miejscu naklejenia tapa na udo), gdyż może to dodatkowo nasilić dolegliwości skórne. Przeciwwskazaniem do plastrowania są także uczulenie na klej, zakrzepica żył głębokich, czy nowotwór skóry. Jeśli w danym przypadku istnieją wątpliwości co do bezpieczeństwa, przed wykonaniem tapingu uda należy skonsultować się z lekarzem.

Podsumowanie

Taping uda to prosta i skuteczna metoda terapii przy różnych dolegliwościach. Ze względu na szybkie efekty i bezpieczeństwo jest powszechnie stosowana w rehabilitacji i regeneracji sportowej, a także w profilaktyce ponownej kontuzji. Biomechaniczny taping mięśnia czworogłowego praktycznie od razu po naklejeniu łagodzi dolegliwości bólowe, odciąża uszkodzone tkanki i poprawia siłę mięśniową. Dzięki temu stwarza optymalne warunki do procesów naprawczych, a przy tym ułatwia zgięcie kolana i poprawia jego stabilizację.
Jeśli zainteresował Cię taping z Dynamic tape i chciałbyś poznać pełne możliwości biomechanicznego plastrowania, weź udział w certyfikowanym szkoleniu. Podczas kursu poznasz teoretyczne podstawy metody, techniki oraz praktyczne aplikacje.

FAQ 

Jak często można stosować taping uda mięśnia czworogłowego?

Biomechaniczny taping uda nie rozleniwia mięśnia czworogłowego i nie ogranicza ruchomości. Z tego względu możesz wykonywać tak często, jak potrzebujesz. Pamiętaj jednak, aby zmieniać aplikację po około 3 do 5 dni.

Kiedy nie zaleca się tapingu mięśnia czworogłowego?

Taping mięśnia czworogłowego uda zaleca się przy dolegliwościach takich jak ból, napięcie czy osłabienie. Mogą one być związane z przeciążeniem lub urazem. Taping uda polecany jest także profilaktycznie podczas pierwszych treningów po kontuzji, w celu ograniczenia ryzyka ponownego uszkodzenie tkanek. 

Jak długo utrzymuje się efekt tapingu mięśnia czworogłowego uda?

Sam taping uda działa 24h/dobę, przez cały czas, gdy jest naklejony. To, jak długo efekt utrzyma się po jego zdjęciu, zależy od przyczyny schorzenia i nasilenia dolegliwości. Czasami po zdjęciu aplikacji efekt zostaje utrzymany, a w innych przypadkach znika po ściągnięciu taśmy na mięśnie. 

Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania tapingu uda?

Jak w przypadku każdej metody terapeutycznej, tak i przy tapingu uda występuje pewne przeciwskazania. Należą do nich przede wszystkim uszkodzenia i choroby skóry w miejscu aplikacji, zakrzepica żył głębokich, czy choroba nowotworowa skóry.